OC – niePEŁNOSPRAWNYturysta

Niedozwolone klauzule w umowach AC. Co może klient?

niePEŁNOSPRAWNYturysta.pl — Tue, 06 Jan 2015 14:55:33 +0000

„Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.”

Przy polisach AC ubezpieczyciele stosują czasem zapisy naruszające interes konsumenta. Takie punkty – mimo zawarcia umowy – klienta nie obowiązują

Umowa ubezpieczenia należy do instytucji ogólnego systemu ubezpieczeń gospodarczych. Umowy te mogą mieć charakter obowiązkowy (przymus ubezpieczenia w niektórych obszarach – np. ubezpieczenie OC pojazdu) lub dobrowolny (zawarcie takiej umowy zależy od woli konsumenta – m.in. umowy ubezpieczenia autocasco tzw. AC pojazdu).

Zwróć uwagę na „Wyłączenia odpowiedzialności”
Gdy mamy do czynienia z umowami ubezpieczenia dobrowolnego, jak wspomniane AC, to zakres ubezpieczenia może różnić się w umowach proponowanych przez różne zakłady ubezpieczeń. Może także być on modyfikowany przez obie strony, a więc ubezpieczyciela i ubezpieczającego.
Z reguły jednak, w zakresie umów ubezpieczenia, mamy do czynienia z tzw. umowami adhezyjnymi czyli umowami przystąpienia – warunki określa zakład ubezpieczeń, a konsument może je zaakceptować i przystąpić do umowy lub zrezygnować z jej zawarcia.

Z uwagi chociażby na ten fakt warto gruntownie przeczytać zapisy umowy i porównać je z warunkami proponowanymi w innych zakładach ubezpieczeń. Szczególną uwagę należy zwrócić na dział „Wyłączenia odpowiedzialności” czyli przypadki, w których mimo zaistnienia szkody np. kradzieży, odszkodowanie nie zostanie nam wypłacone.

Klauzyle abuzywne – tego ubezpieczycielowi nie wolno
Czy jednak ubezpieczyciel możne zupełnie dowolnie kształtować zapisy umowy dobrowolnej? Otóż absolutnie nie.
Co prawda swoboda umów zapisana w art. 353¹ Kodeksu cywilnego zezwala na zawieranie umów, w których zapisy są ustanawiane wedle własnego uznania, to jednak jednocześnie zastrzega, by treść takiej umowy „nie sprzeciwiała się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.”

W tym miejscu dochodzimy do kwestii klauzul abuzywnych czyli niedozwolonych zapisów umownych. A te, jeśli nie są uzgodnione z klientem, nie obowiązują go.

Art. 385¹. § 1. Kodeksu cywilnego wprost wskazuje, iż „Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.”.
W zapisie tym zwrot „nie uzgodnione indywidualnie” odnosi się tych postanowień, na których treść konsument nie miał wpływu, a więc i tych, zawartych w standardowych wzorcach ogólnych warunków ubezpieczenia, przygotowywanych przez towarzystwa ubezpieczeniowe.

Jak się bronić?
Mimo, iż warunki ubezpieczenia nie mogą w sposób rażący naruszać interesu konsumenta, to jednak wśród zapisów umownych wciąż można takowe odnaleźć. Potwierdzają to dość częste przypadki nakładania przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kar finansowych m.in. na zakłady ubezpieczeń.
Do zapisów niedozwolonych, które funkcjonowały, a niewykluczone, że w niektórych umowach stosowane są nadal, zaliczono m.in. zastrzeżenie nieuwzględniania przy wypłatacie odszkodowania podatku VAT bądź nie uznawania szkód powstałych w wyniku kradzieży radia z odejmowanym panelem czołowym, gdy ubezpieczający nie mógł przedstawić takiego panela.
W ostatnim czasie za zapis niedozwolony prawomocnie została uznana klauzula automatycznej odmowy wypłaty pieniędzy za skradziony pojazd, gdy konsument nie dostarczył oryginałów kluczyków, wcześniej nie poinformował o ich dorobieniu bądź nie przedstawił dowodu rejestracyjnego.

Co może zrobić konsument, który podejrzewa, iż w umowie znajdują się zapisy niedozwolone? Oczywiście zawsze warto poszukać innego zakładu ubezpieczeń, co do którego zapisów w umowie nie będziemy mieli zastrzeżeń. Dobrze jest też poinformować o tym fakcie UOKiK lub Powiatowego Rzecznika Konsumentów.
Jeśli postanowienia niedozwolone znajdują się w umowie już podpisanej, wskażmy je kontrahentowi wraz z zastrzeżeniem, iż nie jesteśmy nimi związani z mocy prawa. Jeśli przedsiębiorca nie uzna naszych racji, możemy zwrócić się o pomoc do Rzecznika czy kancelarii prawnej, bądź wszcząć postępowanie cywilne przed sądem powszechnym.

Artykuł, którego jestem autorem, opublikowany został na portalu dotyczącym bezpieczeństwa ruchu drogowego – http://www.brd24.pl/prawo/niedozwolone-klauzule-umowach-ac-moze-klient/

Nie tylko naprawa samochodu. Co jeszcze może pokryć OC sprawcy wypadku

niePEŁNOSPRAWNYturysta.pl — Tue, 06 Jan 2015 14:37:13 +0000

Odszkodowanie z OC sprawcy winno pokryć nie tylko naprawę pojazdu, ale również np. holowanie uszkodzonego auta, najem pojazdu zastępczego czy zwrot wydania notatki policyjnej.

Odszkodowanie z tzw. OC sprawcy zazwyczaj kojarzy nam się z naprawą uszkodzonego samochodu. Ale poszkodowany w wypadku może też żądać np. opłaty za holowanie czy rekompensaty za zniszczone mienie, a nawet za utracony potencjalny zarobek.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, czyli tak zwane OC, jest w Polsce ubezpieczeniem obowiązkowym. Każdy pojazd musi zostać objęty ochroną ubezpieczeniową na wypadek wyrządzenia szkody w mieniu lub na osobie. W przypadku wyrządzenia takiej szkody, poszkodowany może dochodzić roszczeń właśnie z OC sprawcy.

Zazwyczaj – i całkiem słusznie – odszkodowanie z OC kojarzy nam się z naprawą uszkodzonego w zdarzeniu pojazdu, pokrywaną przez ubezpieczyciela osoby winnej np. kolizji. Ale może się przecież okazać, że w wypadku doznaliśmy także innych strat majątku niż samo uszkodzenie pojazdu, bądź jesteśmy zmuszeniu do poniesienia dodatkowych kosztów związanych ze zdarzeniem. Czy możemy domagać się ich zwrotu z polisy OC osoby, która wyrządziła nam szkodę?

Holowanie, parking, a nawet zniszczony telefon
Z punktu widzenia prawa, kluczowe znaczenie ma tu następujący zapis Kodeksu cywilnego: „Art. 361. § 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. § 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.”

W myśl przywołanego artykułu osoba odpowiadająca za wyrządzenie szkody jest także zobligowana do naprawienia czy zrekompensowania innych strat w naszym majątku albo poniesionych wydatków zaistniałych w związku ze zdarzeniem.

Mając na uwadze dodatkowe roszczenia od razu domyślamy się, iż uzasadnione są te dotyczące zwrotu za pojazd zastępczy czy holowanie naszego, uszkodzonego samochodu. Jednakże to nie wszystko. Roszczeń, czyli uprawnienia do żądania konkretnych zachowań (w omawianym przypadku najczęściej do wypłaty bądź zwrotu określonych kwot pieniężnych), może być wiele. Należy wszakże zastanowić się czy są one wynikiem samego zdarzenia. Jeśli tak, co do zasady, powinny zostać zrekompensowane.

Prócz roszczeń dotyczących naprawy pojazdu, ewentualnie jego holowania czy wynajmu pojazdu zastępczego, możemy także domagać się zwrotu wydatków za postój pojazdu na parkingu płatnym (oczywiście musi być on celowy, uzasadniony i w rozsądnych granicach), wydania notatki policyjnej, zwrotu za wykonanie obowiązkowego badania technicznego czy wyrównania utraty wartości handlowej pojazdu, wynikającej z udziału w zdarzeniu i późniejszej naprawie.
Jeśli w samochodzie, który brał udział w kolizji znajdowały się ruchomości i w wyniku zdarzenia uległy zniszczeniu (np. komórka, zegarek, odzież), również w tym zakresie powinien zostać dokonany zwrot (za naprawę rzeczy lub w przypadku braku możliwości naprawy – ustalić odszkodowanie równe wartości rzeczy uszkodzonej, według ceny rynkowej z dnia ustalenia wysokości przysługującego odszkodowania). Zastrzeżeniem jednak w tym przypadku, wynikającym z zapisów ustawy, jest wyłączenie odpowiedzialności za szkody polegające na utracie gotówki, biżuterii, papierów wartościowych, wszelkich rodzajów dokumentów oraz zbiorów filatelistycznych, numizmatycznych i podobnych.

Przywołane powyżej roszczenia to tak zwane damnum emergens, a więc straty rzeczywiste czyli takie, które mówiąc w dużym uproszczeniu, są poniesionymi w związku ze zdarzeniem, kosztami.

Roszczenia za utracone korzyści
Innym rodzajem poniesionych strat są utracone korzyści, lucrum cessans, a więc sytuacja, w której w związku z wyrządzeniem szkody poszkodowany nie powiększył swego majątku, a mógł się tego z dużym prawdopodobieństwem spodziewać. Jakie to sytuacje? Na przykład ktoś wykorzystujący samochód do celów zarobkowych (np. taxi), może ponieść straty związane z koniecznością naprawy samochodu i tym samym jego, w tym okresie, niezarobkowania. Takie roszczenia, po odpowiednim udokumentowaniu, również powinny zostać uwzględnione.

W wypadku samochodowym, może również dojść do uszkodzeń ciała bądź rozstroju zdrowia. W tego typu sytuacjach należy zwrócić się do zakładu ubezpieczeń sprawcy z roszczeniem zadośćuczynienia za ból i cierpienie, a także odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu. Będą one rozpatrywane również w ramach umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdu.
W okolicznościach zaistnienia szkody na osobie roszczeń może być jeszcze więcej. Od wspomnianych zadośćuczynienia czy odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu, przez zwrot za dojazdy do placówek medycznych, po utracone w wyniku zwolnienia lekarskiego dochody.

Artykuł, którego jestem autorem, opublikowany został na portalu dotyczącym bezpieczeństwa ruchu drogowego – http://www.brd24.pl/prawo/naprawa-samochodu-moze-pokryc-oc-sprawcy-wypadku/