niePEŁNOSPRAWNY turysta

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, czyli tak zwane OC, jest w Polsce ubezpieczeniem obowiązkowym. Każdy pojazd musi zostać objęty ochroną ubezpieczeniową na wypadek wyrządzenia szkody w mieniu lub na osobie. W przypadku wyrządzenia takiej szkody, poszkodowany może dochodzić roszczeń właśnie z OC sprawcy.

Zazwyczaj – i całkiem słusznie – odszkodowanie z OC kojarzy nam się z naprawą uszkodzonego w zdarzeniu pojazdu, pokrywaną przez ubezpieczyciela osoby winnej np. kolizji. Ale może się przecież okazać, że w wypadku doznaliśmy także innych strat majątku niż samo uszkodzenie pojazdu, bądź jesteśmy zmuszeniu do poniesienia dodatkowych kosztów związanych ze zdarzeniem. Czy możemy domagać się ich zwrotu z polisy OC osoby, która wyrządziła nam szkodę?

Holowanie, parking, a nawet zniszczony telefon
Z punktu widzenia prawa, kluczowe znaczenie ma tu następujący zapis Kodeksu cywilnego: „Art. 361. § 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. § 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.”

W myśl przywołanego artykułu osoba odpowiadająca za wyrządzenie szkody jest także zobligowana do naprawienia czy zrekompensowania innych strat w naszym majątku albo poniesionych wydatków zaistniałych w związku ze zdarzeniem.

Mając na uwadze dodatkowe roszczenia od razu domyślamy się, iż uzasadnione są te dotyczące zwrotu za pojazd zastępczy czy holowanie naszego, uszkodzonego samochodu. Jednakże to nie wszystko. Roszczeń, czyli uprawnienia do żądania konkretnych zachowań (w omawianym przypadku najczęściej do wypłaty bądź zwrotu określonych kwot pieniężnych), może być wiele. Należy wszakże zastanowić się czy są one wynikiem samego zdarzenia. Jeśli tak, co do zasady, powinny zostać zrekompensowane.

Prócz roszczeń dotyczących naprawy pojazdu, ewentualnie jego holowania czy wynajmu pojazdu zastępczego, możemy także domagać się zwrotu wydatków za postój pojazdu na parkingu płatnym (oczywiście musi być on celowy, uzasadniony i w rozsądnych granicach), wydania notatki policyjnej, zwrotu za wykonanie obowiązkowego badania technicznego czy wyrównania utraty wartości handlowej pojazdu, wynikającej z udziału w zdarzeniu i późniejszej naprawie.
Jeśli w samochodzie, który brał udział w kolizji znajdowały się ruchomości i w wyniku zdarzenia uległy zniszczeniu (np. komórka, zegarek, odzież), również w tym zakresie powinien zostać dokonany zwrot (za naprawę rzeczy lub w przypadku braku możliwości naprawy – ustalić odszkodowanie równe wartości rzeczy uszkodzonej, według ceny rynkowej z dnia ustalenia wysokości przysługującego odszkodowania). Zastrzeżeniem jednak w tym przypadku, wynikającym z zapisów ustawy, jest wyłączenie odpowiedzialności za szkody polegające na utracie gotówki, biżuterii, papierów wartościowych, wszelkich rodzajów dokumentów oraz zbiorów filatelistycznych, numizmatycznych i podobnych.

Przywołane powyżej roszczenia to tak zwane damnum emergens, a więc straty rzeczywiste czyli takie, które mówiąc w dużym uproszczeniu, są poniesionymi w związku ze zdarzeniem, kosztami.

Roszczenia za utracone korzyści
Innym rodzajem poniesionych strat są utracone korzyści, lucrum cessans, a więc sytuacja, w której w związku z wyrządzeniem szkody poszkodowany nie powiększył swego majątku, a mógł się tego z dużym prawdopodobieństwem spodziewać. Jakie to sytuacje? Na przykład ktoś wykorzystujący samochód do celów zarobkowych (np. taxi), może ponieść straty związane z koniecznością naprawy samochodu i tym samym jego, w tym okresie, niezarobkowania. Takie roszczenia, po odpowiednim udokumentowaniu, również powinny zostać uwzględnione.

W wypadku samochodowym, może również dojść do uszkodzeń ciała bądź rozstroju zdrowia. W tego typu sytuacjach należy zwrócić się do zakładu ubezpieczeń sprawcy z roszczeniem zadośćuczynienia za ból i cierpienie, a także odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu. Będą one rozpatrywane również w ramach umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdu.
W okolicznościach zaistnienia szkody na osobie roszczeń może być jeszcze więcej. Od wspomnianych zadośćuczynienia czy odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu, przez zwrot za dojazdy do placówek medycznych, po utracone w wyniku zwolnienia lekarskiego dochody.

Artykuł, którego jestem autorem, opublikowany został na portalu dotyczącym bezpieczeństwa ruchu drogowego – http://www.brd24.pl/prawo/naprawa-samochodu-moze-pokryc-oc-sprawcy-wypadku/